Wat is een eetbuistoornis en hoe kom ik er vanaf?

Geplaatst: Juli 24, 2024
Sarah Allen
Sarah Allen

Voedingsdeskundige en diëtist

We eten allemaal wel eens te veel. Op feestdagen of op vakantie, dan smullen we echt. Maar voor sommige mensen zijn er geen enkele dagen waarop ze zich overeten, omdat het regelmatig gebeurt en volledig ongecontroleerd. Voor hen wordt "overeten" een gewoonte. Dit is precies het moment waarop de grens naar een eetbuienstoornis wordt overschreden.

Wat is eetbuien?

De eetbuienstoornis is een ernstige eetstoornis waarbij mensen regelmatig ongewoon grote hoeveelheden eten en niet in staat zijn om te stoppen met eten. Deze ongecontroleerde eetbuien komen gemiddeld één keer per week voor en binnen een periode van drie maanden.

Eetbuienstoornis is de meest voorkomende eetstoornis.

De meeste mensen die lijden aan een eetbuienstoornis hebben overgewicht of obesitas. Maar ook mensen met een normaal gewicht kunnen aan deze ziekte lijden.

Bij eetbuien gaat het om ongecontroleerde voedselinname, maar dit heeft niets te maken met de terugkerende drang tot compenserend gedrag (bijvoorbeeld opzettelijk purgeren) zoals bij boulimia en komt niet uitsluitend voor bij boulimia of anorexia. Getroffenen compenseren de extra calorieën na de eetbui bijvoorbeeld niet door braken op te wekken, laxeermiddelen te gebruiken of overmatig te bewegen. Velen proberen een dieet te volgen of normale porties te eten. Dit leidt echter vaak tot precies het tegenovergestelde - nog meer eetbuien.

De ernst van een eetbuienstoornis hangt af van de frequentie van eetbuien per week.

Een eetbuistoornis wordt gekenmerkt door de volgende kenmerken:

  • Consumptie van een aanzienlijk grotere hoeveelheid voedsel binnen een bepaalde tijd (bijv. 2 uur): De hoeveelheid is veel groter dan de meeste mensen zouden eten in een vergelijkbare periode onder vergelijkbare omstandigheden.
  • Verlies van controle over de voedselinname tijdens deze periode: de getroffenen hebben bijvoorbeeld het gevoel dat ze niet kunnen stoppen met eten of niet kunnen controleren wat of hoeveel ze eten.

Tegelijkertijd gaan deze aanvallen gepaard met ten minste drie van de volgende symptomen:

  • Zeer snelle en hectische maaltijd
  • Eet tot je je ongemakkelijk vol voelt
  • Grote hoeveelheden voedsel consumeren ook al heb je geen hongergevoel
  • Alleen eten omdat je je schaamt dat anderen doorhebben hoeveel je eet
  • Je walgend, depressief of schuldig voelen als de eetbui voorbij is
  • Gevoel van controleverlies
  • Vaak diëten

Mensen met een eetbuistoornis voelen een sterke drang om te eten die ze niet kunnen weerstaan. Ze blijven maar eten. Als jij of iemand die je kent lijdt aan een eetstoornis, kan behandeling helpen.

De eerste en meest nuttige stap is je realiseren dat je niet de enige bent met je probleem. Zodra je je dit realiseert en ziet hoe anderen met hun uitdagingen omgaan, wordt de druk minder.

Waarschuwingssignalen en symptomen van een eetbuistoornis

Een eetbuistoornis brengt, net als elke andere stoornis, waarschuwingssignalen met zich mee die min of meer gemakkelijk van buitenaf kunnen worden waargenomen.

Gedragsafwijkingen en emotionele waarschuwingssignalen

  • Bewijs van eetbuien: het verdwijnen van grote hoeveelheden voedsel binnen een korte tijd of veel lege verpakkingen die wijzen op de consumptie van grote hoeveelheden.
  • duidelijk ongemak bij het eten in het bijzijn van anderen
  • Nieuwe extreme eetgewoonten of diëten, waaronder het vermijden van bepaalde voedselgroepen (geen suiker, geen koolhydraten, geen zuivel, veganistisch, vegetarisch)
  • Angst om in het openbaar of in het bijzijn van anderen te eten
  • Voedsel stelen en hamsteren op ongebruikelijke plaatsen 
  • Plannen of rituelen maken om tijd vrij te maken voor eetbuien 
  • Terugtrekken van vrienden of activiteiten
  • Vaak diëten 
  • Extreme bezorgdheid over lichaamsgewicht en -vorm 
  • Vaak in de spiegel kijken en controleren of je oneffenheden ziet
  • Herhaalde geheime eetbuien
  • Geen normaal eetgedrag, inclusief de hele dag door eten zonder vaste maaltijden; maaltijden overslaan of kleine hoeveelheden eten bij regelmatige maaltijden; sporadisch vasten
  • Training in bepaalde eetrituelen (bijv. overmatig kauwen, voedsel mag elkaar niet raken)
  • Gevoelens van walging, schaamte, schuld of depressie als gevolg van de geconsumeerde hoeveelheden
  • Laag zelfvertrouwen

Fysieke waarschuwingen

➤ Bestel nu uw darmreinigingspakket!

Effecten van een eetbuistoornis op de gezondheid

Elke eetstoornis is schadelijk voor de gezondheid, omdat er altijd sprake is van abnormaal eetgedrag. De belangrijkste risico's zijn

  • Kilinische obesitas
  • Stigmatisering van het gewicht
  • Voortdurend afvallen en aankomen (jojo-effect)
  • Gezondheidsproblemen

De meeste mensen die klinisch zwaarlijvig zijn, lijden niet aan een eetbuistoornis. Tweederde van de mensen die een eetbuienstoornis hebben, is echter zwaarlijvig en velen hebben een lichaamsgewicht dat hoger is dan gemiddeld. De eetbuienstoornis kan echter mensen van alle gewichtsklassen treffen.

Complicaties

De aandoening kan gepaard gaan met psychologische en lichamelijke problemen.

Deze omvatten onder andere:

  • Verminderde levenskwaliteit
  • Problemen met functioneren op het werk, thuis of in de sociale omgeving
  • Sociaal isolement
  • Obesitas
  • Gezondheidsproblemen die samenhangen met obesitas, zoals gewrichtsproblemen, hartaandoeningen, diabetes type 2, gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) en slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen.

Veel voorkomende psychische aandoeningen die samengaan met eetbuien:

  • Depressie
  • bipolaire stoornissen
  • Angsten
  • Drugsmisbruik

Oorzaken van een eetbuienstoornis

De precieze oorzaken van de eetbuienstoornis zijn onbekend. Genetica, biologische factoren, langdurig diëten en psychologische stoornissen verhogen echter het risico.

Risicofactoren voor een eetbuienstoornis

Eetbuien komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Mensen van alle leeftijden kunnen er echter last van hebben. De stoornis begint echter vaak aan het eind van de tienerjaren of begin twintig.

Factoren die het risico op een eetbuienstoornis verhogen:

  • Familiegeschiedenis: De kans op het ontwikkelen van een eetstoornis is veel groter als ouders of broers of zussen ook lijden of hebben geleden aan een eetstoornis. Dit bewijst dat onze genen een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van een eetstoornis.
  • Dieet: Veel mensen die aan een dieet lijden, hebben al veel diëten gevolgd. Op dieet gaan of het beperken van calorieën gedurende de dag kan eetbuien uitlokken, vooral als er al tekenen van depressie zijn.
  • Psychologische oorzaken: Veel mensen met eetbuien hebben een negatief beeld van zichzelf, hun capaciteiten en hun successen ontwikkeld. De triggers voor eetbuien zijn onder andere stress, sterke negatieve emoties (teleurstelling, gekwetst zijn, eenzaamheid), een negatief lichaamsbeeld en de beschikbaarheid van voedingsmiddelen die favoriet zijn tijdens eetbuien.

Preventie van eetbuienstoornissen

Er is geen zekere manier om een eetbuistoornis te voorkomen. Zoek professionele hulp als je symptomen van een eetstoornis opmerkt. Je arts kan je vertellen waar je terecht kunt voor hulp.

Als je denkt dat een familielid of iemand die je kent aan een eetstoornis lijdt, probeer hem of haar dan aan te moedigen om gezonder te gaan eten en bied hem of haar professionele hulp aan voordat de situatie verergert.

Als je kinderen hebt:

  • Bevorder een gezond lichaamsbewustzijn, ongeacht lichaamsgrootte of -vorm.
  • Zorg ervoor dat je gezond en gevarieerd eet en praat met je kind over gezonde voeding
  • Bespreek eventuele zorgen met je kinderarts, die vroege tekenen van een eetstoornis kan herkennen en passende maatregelen kan nemen.

8 tips om een eetbuienstoornis te overwinnen

1. zich onthouden van extreem gedrag

Drastische voedselbeperkingen en -regels hebben hetzelfde effect als het spannen van een katapult. Zodra je jezelf extreme dieetregels oplegt, ontwikkelen je hersenen een speciaal verlangen naar juist deze voedingsmiddelen. Als je wilskracht dan afneemt, wordt de katapult geactiveerd en begin je ongecontroleerd te eten.

Met andere woorden: Je eetpatroon kan als katalysator werken voor je eerste eetbuienaanval. Het is daarom beter om evenwichtig te eten. Dit is niet gemakkelijk. Sterker nog, evenwichtig eten is een van de moeilijkste gedragingen. Dus in plaats van een dieet te volgen of alle dieetregels te negeren, kun je beter een middenweg bewandelen. Leer meer over gezonde, gevarieerde voeding. Dan hoef je jezelf niet te beperken omdat je dieet evenwichtig zal zijn.

2. stop met alles zwart-wit te zien

Zwart-wit denkpatronen helpen het leven te structureren. Dingen zijn goed of slecht - dit geeft een verondersteld gevoel van orde en veiligheid.

Maar de wereld is NIET zwart-wit!

Stop met zo te denken. Want iemand kan goed zijn en toch slechte beslissingen nemen. Of iemand kan gezond leven en toch fastfood eten.

De wereld is kleurrijk. Begin de wereld te zien als een plek met veel mogelijkheden en beperk jezelf niet langer.

3. niet langer bang zijn voor eten en het hongergevoel

Op dieet gaan en het eten drastisch beperken zal er onvermijdelijk toe leiden dat je de signalen van je lichaam, zoals het hongergevoel, niet meer herkent. Laat de angst voor calorieën of eetbuien je er niet van weerhouden om te eten.  

Het is moeilijk, maar je moet honger accepteren als een volkomen normaal gevoel. Honger hoort bij het leven. Leer om op een natuurlijke, gezonde manier met honger om te gaan.

Verander dit langzaam en vraag jezelf af: Hoe hongerig ben ik? Waar heb ik honger naar? Is het echt honger of voel ik iets anders?

4. gevoelens verwerken door beweging

Als lijders zich slecht voelen, dat wil zeggen als er gevoelens in het spel zijn, leidt dit vaak direct tot eetbuien. Daarom proberen sommige patiënten hun gevoelens te blokkeren.

De eerste stap is om gewoon je gevoelens te herkennen. Laat je gevoelens toe en herken welke gevoelens op dit moment de overhand hebben. Onderdruk ze niet verder. Het is oké om je verdrietig, angstig, teleurgesteld of beschaamd te voelen.

Een stap om met gevoelens om te gaan is lichaamsbeweging. Maak bijvoorbeeld een korte wandeling of probeer yoga. Lichaamsbeweging is nuttig voor de verwerking, omdat je je lichaam en vooral je voeten beweegt. Dit vermindert ook stress. Lichaamsbeweging maakt ook endorfine vrij, wat het genezingsproces ondersteunt.

5. hou van jezelf

Onnatuurlijk eetgedrag kan voortkomen uit een verkeerd idee van eigenliefde. Je denkt misschien dat je alleen lief bent als je iets bereikt of als anderen denken dat je lief bent.

Deze gedachte kan zo diep in je geworteld raken dat je er volledig afhankelijk van wordt. Je hebt bevestiging van anderen nodig.

Maar wacht - dat is niet waar!

Probeer je los te maken van deze externe bevestiging. De waarheid sluimert diep in je:

Jij VERWACHT het om geliefd te zijn en je bent het waard om geliefd te zijn, ongeacht wat anderen denken.

Herinner jezelf er steeds weer aan dat je lief bent, ongeacht je uiterlijk of eetgedrag. Als dit een grote uitdaging voor je is, werk er dan elke dag aan en leer van jezelf te houden.

6. creëer het juiste perspectief

Ja, gezondheid is belangrijk. Ja, het vermogen om fysiek actief te zijn is ook belangrijk. Maar afgezien daarvan is gewicht niet half zo belangrijk als we vaak denken.

Probeer jezelf open te stellen voor het idee dat de stress die je voelt over je gewicht en uiterlijk vooral te wijten is aan je eigen perspectief. Niet het feit dat je tien kilo bent aangekomen is het probleem, maar de manier waarop je het ziet.

Je kunt met je vrienden lachen tot je in tranen bent. Dit heeft helemaal niets te maken met het feit of je gisteren wel of niet die twee donuts hebt gegeten. Je zit gevangen in je perspectief, dus je kunt geen plezier hebben in het leven totdat je "volgens plan" bent of een bepaald gewicht hebt bereikt. Praat met goede vrienden over je eigen perceptie en hoe zij jou zien. Er zijn vaak heel verschillende gezichtspunten.

7. ondersteuning krijgen

Een belangrijke stap in het genezingsproces is om je aan te sluiten bij een steungroep en/of een therapeut te bezoeken. Misschien is er een steungroep voor mensen met allerlei eetstoornissen bij jou in de buurt. Zo voel je je niet alleen en kun je je angst overwinnen. Een therapeut kan je helpen grip te krijgen op je problemen.

Het is niet erg als deze gedachte je in eerste instantie afschrikt. Maar je problemen met je eetgedrag met iemand bespreken zal je helpen om ze te overwinnen. Soms is praten met naaste mensen zoals goede vrienden of familie al voldoende als eerste stap. Je zult je opgelucht voelen en verlost van een grote last.

8. vernieuw je passie

Misschien ligt je grote passie in muziek of iets anders. Probeer je passie voor creativiteit weer aan te wakkeren. Het is heel nuttig voor je genezingsproces als je aan je zelfvertrouwen werkt. Probeer hobby's en activiteiten te doen waar je jezelf in kunt verliezen, waar je energie van krijgt en gelukkig van wordt, of waar je kunt laten zien wat je in huis hebt. Denk na over wat je leuk vond om te doen als kind. Misschien vond je het leuk om te tekenen? Misschien vond je het leuk om dingen te maken, te knutselen of in de tuin te werken? Zoek een gezonde vorm van afleiding en laat zien waartoe je in staat bent.

Wanneer het tijd is om naar de dokter te gaan

Als je tekenen van een eetbuistoornis opmerkt, moet je zo snel mogelijk medische hulp zoeken. Eetbuienstoornissen kunnen jaren duren als ze niet worden behandeld.

Praat met je arts over je symptomen en gevoelens. Als je er niet met een arts over wilt praten, praat dan met iemand die je vertrouwt over je problemen. Een vriend, een vriendin, een leraar, een geestelijke - ze kunnen je allemaal helpen om de eerste stappen te zetten om je eetstoornis te overwinnen.

Help als je iemand kent die symptomen vertoont

Mensen die lijden aan een eetbuienstoornis worden soms experts in het verbergen van hun gedrag voor anderen. Dit maakt het soms erg moeilijk om het probleem zelfs maar te herkennen. Voer een open en eerlijk gesprek met de persoon van wie je denkt dat hij of zij tekenen van een eetbuienstoornis vertoont.

Bied je hulp en steun aan. Bied aan om te helpen een gekwalificeerde arts of therapeut te vinden en een afspraak te maken. Misschien kun je de persoon zelfs begeleiden naar de afspraak. Dit kan het makkelijker maken voor de getroffene om erheen te gaan. Steun is belangrijk.

Jij kunt ook vrij zijn!

Laat je angst voor eten en je zelftwijfel je er niet van weerhouden om een volwaardig leven te leiden. Als je lijdt - zoek dan hulp. Er staat je een prachtig leven te wachten.

 

Bronnen (in het Engels): 

Guerdijkova, A. I., Mori, N., Casuto, L. S. & McElroy, S. L. (2017, June). Binge Eating Disorder. The Psychiatric Clinics of North America, 40(2):255-266, doi: 10.1016/j.psc.2017.01.003

Turton, R., Chami, R., Trasure, J. (2017, June). Emotional Eating, Binge Eating and Animal Models of Binge-Type Eating Disorders. Current Obesity Reports, 6(2):217-228, doi: 10.1007/s13679-017-0265-8

Dingemans, A., Danner, U. & Parks, M. (2017, November). Emotion Regulation in Binge Eating Disorder: A Review. Nutrients, 9(11). pii: E1274, doi: 10.3390/nu9111274

Citrome, L. (2017). Binge-Eating Disorder and Comorbid Conditions: Differential Diagnosis and Implications for Treatment. The Journal of clinical Psychiatry, 78 Suppl 1:9-13, doi: 10.4088/JCP.sh16003su1c.02

Kessler, R. M., Hutson, P. H., Herman, B. K. & Potenza, M. N. (2016, April). The neurobiological basis of binge-eating disorder. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 63:223-38, doi: 10.1016/j.neubiorev.2016.01.013

Kornstein, S. G. (2017). Epidmiology and Recognition of Binge-Eating Disorder in Pschiatry and Primary Care. The Journal of Clinical Psychiatry, 78 Suppl 1:3-8, doi: 10.4088/JCP.sh16003su1c.01

Racine, S. E., VanHuysse, J. L., Keel, P. K., Burt, S. A., Nealre, M. C., Boker, S. et al. (2017, July). Eating disorder-specific risk factors moderate the relationship between negative urgency and binge eating: A behavioral genetic investigation. Journal of Abnormal Psychology, 126(5):481-494, doi: 10.1037/abn0000204

Mason ,T. B. & Heron, K. E. (2016, December). Do depressive symptoms explain associations between binge eating symptoms and later psychosocial adjustment in young adulthood? Eating Bevaviors, 23:126-130, doi: 10.1016/j.eatbeh.2016.09.003

O'Connor, S. M., Beam, C. R., Luo, X., Cohen, L. A., VanHuysse, J. L., Emery, R. E. et al. (2017, February). Genetic and environmental associations between body dissatisfaction, weight preoccupation, and binge eating: Evidence for a common factor with differential loadings across symptom type. The International Journal of Eating Disorders, 50(2):157-161, doi: 10.1002/eat.22625

Cronce, J. M., Bedard-Gilligan, M. A., Zimmerman, L., Hodge, K. A. & Kaysen, D. (2017, April). Alcohol and binge eating as mediators between posttraumatic stress disorder symptom severity and body mass index. Obesity, 25(4):801-806, doi: 10.1002/oby.21809