Kun je afvallen met probiotica?

Veröffentlicht am: Juni 12, 2024
Irina  Fink
Irina Fink

Natuurgeneeskundige

Wist je dat bacteriën kunnen bijdragen aan je gezondheid? Het hangt altijd af van het soort bacterie. In deze context hebben we het over de voordelen van probiotica. Probiotica zijn een van de best onderzochte manieren om een gezonde darm te bevorderen. Al jaren zien wetenschappers en artsen de vele voordelen van probiotica - niet alleen voor het spijsverteringsstelsel, maar voor het hele lichaam.

Inhoud

Wat zijn probiotica?

Probiotica zijn bacteriën die het spijsverteringskanaal van het lichaam bekleden en het lichaam helpen voedingsstoffen op te nemen en infecties te bestrijden. Ons lichaam heeft ongeveer evenveel bacteriën in de darmen als cellen in de rest van het lichaam. Daarom is het niet verwonderlijk dat onze darmen zo belangrijk zijn voor onze gezondheid.

Het National Center for Complementary and Integrative Health (NCCIH) omschrijft probiotica als "levende micro-organismen (meestal bacteriën) die erg lijken op nuttige micro-organismen in de menselijke darm". Het NCCIH maakt ook duidelijk dat probiotische bacteriën zeer heilzaam zijn voor tal van lichaamsfuncties - ondanks het feit dat we achter bacteriën vaak schadelijke "ziektekiemen" vermoeden.

 

Onze huid en spijsverteringskanaal herbergen ongeveer 2000 verschillende bacteriestammen. Wetenschappers hebben aangetoond dat probiotica het immuunsysteem effectief ondersteunen, ontstekingen verminderen, een gezonde spijsvertering bevorderen en ook zorgen voor een mooie huid - vooral in combinatie met prebiotica.

Gunstige darmbacteriën zijn ook verantwoordelijk voor

  • Vorming van vitamine B12, butyraat en vitamine K2
  • Eliminatie van schadelijke microben
  • Vorming van enzymen die schadelijke bacteriën vernietigen
  • Stimulatie van de afgifte van IgA en regulerende T-cellen, die de immuunfunctie ondersteunen

Probiotica zijn in het lichaam aanwezig vanaf het moment dat we geboren worden. In het geboortekanaal wordt een baby voor het eerst blootgesteld aan de bacteriën van zijn moeder. Dit zet een kettingreactie in gang in het spijsverteringskanaal van de baby, zodat de baby zelf goede bacteriën gaat produceren.

Vroeger kregen mensen veel probiotica binnen via hun voedsel. Voedsel werd verbouwd in voedselrijke grond en mensen fermenteerden hun voedsel om het vers te houden. Meer dan een eeuw geleden kwam de Russische Nobelprijswinnaar Ilja Iljitsj Metschnikov met de theorie dat "gezondheid kan worden bevorderd en seniliteit vertraagd door de darmflora te beïnvloeden met darmvriendelijke bacteriën uit yoghurt". Metschnikow was zijn tijd ver vooruit met zijn mening over de voordelen van probiotica. Hij was zich er echter ook van bewust dat de meeste mensen regelmatig toegang hadden tot probiotisch voedsel.

Tegenwoordig bevatten de meeste voedingsmiddelen - als gevolg van koude ketens en agrarische productiemethoden - weinig tot geen probiotica. In feite is het tegenovergestelde waar: veel voedingsmiddelen bevatten antibiotica die goede bacteriën in het lichaam doden.

De gezondheidsvoordelen van probiotica beginnen in de darmen

De belangrijkste reden, die ook vaak over het hoofd wordt gezien, is dat ons spijsverteringskanaal bijzonder belangrijk is voor onze gezondheid. Tussen de 70 en 80 procent van ons hele immuunsysteem bevindt zich in ons spijsverteringskanaal. Dat is een indrukwekkend percentage.

Het spijsverteringskanaal is echter niet alleen belangrijk voor het immuunsysteem, het is ook het op één na grootste deel van ons zenuwstelsel. Het zogenaamde enterische zenuwstelsel bevindt zich in de darm. Het wordt ook wel het tweede brein genoemd. 95 procent van alle serotonine wordt geproduceerd in de darmen. Het orgaan heeft een belangrijke invloed op onze hersenfuncties en onze stemming.

Veel gezondheidsklachten zoals schildklieraandoeningen, chronische vermoeidheid, gewrichtspijn, psoriasis en autisme hebben te maken met de darm. Maar al te vaak wordt de darm niet aangepakt bij de behandeling van deze klachten.

Als deze en vele andere klachten verband houden met de darmen, wat is er dan nodig om het spijsverteringsstelsel van het lichaam gezond te houden?

Tegenwoordig lijden veel mensen aan aandoeningen van het spijsverteringskanaal, die de gezondheidszorg jaarlijks veel geld kosten. De gevolgen zijn ernstig. Ons spijsverteringskanaal beïnvloedt elk fysiologisch systeem in ons lichaam.

Hoe komt het dat dit systeem zo complex is? Ten eerste bevat het menselijk microbioom 360 keer meer eiwitcoderende genen dan menselijke genen zelf.

Elke dag worden we blootgesteld aan gifstoffen en ontstekingsveroorzakende moleculen uit voeding en het milieu die de spijsvertering belemmeren. De eerste hiervan is het lekkende darmsyndroom, ook wel gastro-intestinale hyperpermeabiliteit genoemd. Bij het leaky gut syndrome zijn de zogenaamde tight junctions (TJ's), die zijn ontworpen om te voorkomen dat ziekteverwekkende stoffen het spijsverteringsstelsel verlaten, aangetast, waardoor veel stoffen die daar niets te zoeken hebben ongehinderd de bloedbaan kunnen binnendringen.

Dit proces is nauw verbonden met ontstekingen, die de oorzaak zijn van de meeste ziekten, auto-immuunziekten, inflammatoire darmziekten, schildklierafwijkingen, voedingstekorten en geestelijke gezondheidsproblemen (waaronder depressie en autisme).

Het geheim van een gezonde spijsvertering is het creëren van een balans tussen goede en slechte bacteriën in de darmen.

Een gezonde levensstijl omvat de dagelijkse consumptie van probiotische voedingsmiddelen en supplementen die bijdragen aan dit evenwicht.

Bestel nu probioticapoeder!

De 11 meest schadelijke probiotica-killers

Verschillende voedings- en gedragsgewoonten kunnen de kwaliteit van onze darmbacteriën beïnvloeden. Zelfs als je dagelijks probiotica neemt, kunnen de onderstaande probiotica-killers voorkomen dat je lichaam alle voordelen ervan plukt.

Alle bacteriën in het microbioom maken deel uit van een complex systeem dat door verschillende factoren wordt beïnvloed. Hoe meer factoren je in overweging neemt en aanpast, hoe groter de kans dat je darmflora divers en gezond zal zijn.

De meest schadelijke probiotica-killers zijn onder andere:

  1. Overmatig gebruik van voorgeschreven antibiotica 
  2. Suiker 
  3. Genetisch gemodificeerd voedsel (GGO's) 
  4. Gluten die ontstekingen bevorderen 
  5. emotionele stress 
  6. Medicatie 
  7. Alcohol 
  8. Gebrek aan beweging 
  9. Overmatige hygiëne 
  10. Roken 
  11. Slechte slaapgewoonten 

Hoe kunnen probiotica ons gewicht beïnvloeden?

Wetenschappers vermoeden dat bepaalde probiotica de opname van vet uit voedsel remmen en daardoor het aandeel vet verhogen dat direct door het lichaam wordt uitgescheiden.

Met andere woorden: met probiotica verbruikt je lichaam minder calorieën.

Wetenschappers hebben kunnen aantonen dat bepaalde bacteriën, zoals lactobacillen, op deze manier werken.

Probiotica kunnen obesitas ook op andere manieren bestrijden:

  • Probiotica bevorderen de afgifte van het verzadigingshormoon (GLP-1). Dit heeft een eetlustremmend effect en ondersteunt de verbranding van calorieën en vet.
  • Probiotica kunnen bijdragen aan een verhoging van de ANGPTL4-niveaus. Hierdoor slaat het lichaam minder vet op.

Er is ook voldoende bewijs dat obesitas samenhangt met ontstekingen in de hersenen. Als de darmgezondheid wordt verbeterd, kunnen probiotica de systemische ontsteking in het lichaam verminderen en beschermen tegen obesitas en andere ziekten.

Bedenk echter wel dat wetenschappers deze mechanismen nog niet goed kennen. Verder onderzoek is nodig.

CONCLUSIE: Probiotica kunnen het aantal calorieën dat je lichaam opneemt uit voedsel verminderen. Ze beïnvloeden ook hormonen en eiwitten die verband houden met onze eetlust en vetopslag. Ze kunnen zelfs ontstekingen verminderen die leiden tot obesitas.

➤Koop nu probiotica capsules!

Probiotica om af te vallen en buikvet te verminderen

Studies tonen aan dat bepaalde lactobacillen je kunnen helpen gewicht te verliezen en in het bijzonder buikvet te verminderen.

In één onderzoek verloren proefpersonen drie tot vier procent lichaamsvet na het regelmatig consumeren van yoghurt met Lactobacillus fermentum of Lactobacillus amylovorus over een periode van zes weken.

In een ander onderzoek werd het effect van Lactobacillus rhamnosus op gewichtsverlies en gewichtsbehoud onderzocht bij 125 mensen met overgewicht.

Binnen de onderzoeksperiode van drie maanden verloren de vrouwen die probiotica innamen 50 procent meer gewicht dan de vrouwen die een placebo innamen. Ze waren ook in staat om hun gewicht verder te verlagen in de studiefase, waarin gewichtsbehoud centraal stond.

Lactobacillus gasseri

Van alle probiotische bacteriën die tot nu toe zijn onderzocht, laat de stam Lactobacillus gasseri het meest veelbelovende effect zien op het gebied van gewichtsverlies. Talrijke onderzoeken met knaagdieren bevestigen dat deze bacteriestam overgewicht kan tegengaan.

Daarnaast zijn er in Japan onderzoeken uitgevoerd met volwassen proefpersonen. Ook deze leverden indrukwekkende resultaten op.

Eén onderzoek richtte zich op 210 mensen met een hoog percentage buikvet. Zij kregen gedurende twaalf weken preparaten met Lactobacillus gasseri. Het resultaat was dat de proefpersonen afvielen. Het percentage orgaanvet nam ook af, net als de BMI en de taille- en heupomtrek.

Maar het beste was dat de deelnemers 8,5 procent buikvet verloren. Na afloop van de inname bleek echter dat de proefpersonen het verloren buikvet binnen een maand weer hadden teruggekregen.

CONCLUSIE: Sommige stammen van lactobacillen kunnen je helpen gewicht te verliezen en buikvet te verminderen. Lactobacillus gasseri lijkt het meest effectief te zijn.

Probiotica om gewichtstoename te voorkomen

Maar afvallen is niet de enige manier om obesitas te bestrijden. Het is veel belangrijker om te voorkomen dat het überhaupt zover komt.

Wetenschappers voerden een onderzoek uit waarbij de proefpersonen dagelijks 1000 calorieën meer consumeerden dan hun dagelijkse behoefte. Ze kregen ook een probiotisch preparaat. Het resultaat was dat ze minder aankwamen (gewicht en vetpercentage) dan de controlegroep.

Dit suggereert dat sommige probiotische bacteriestammen effectief kunnen zijn in het beschermen tegen gewichtstoename als gevolg van een calorierijk dieet. Verder onderzoek is echter nodig.

CONCLUSIE: Bepaalde probiotica zouden kunnen beschermen tegen gewichtstoename tijdens een calorierijk dieet.

Probiotica en gewichtstoename?

Niet alle onderzoeken hebben echter dit positieve effect van probiotica aangetoond. Sommige hebben aangetoond dat bepaalde bacteriestammen gewichtstoename bevorderen (en geen gewichtsverlies). Deze omvatten de stam Lactobacillus acidophilus.

Wetenschappers analyseerden onlangs vier gecontroleerde klinische onderzoeken. Ze concludeerden dat probiotica het lichaamsgewicht, de BMI of het vetpercentage niet verminderden bij volwassenen met overgewicht of obesitas. De wetenschappers namen de eerder genoemde onderzoeken echter niet mee in hun analyses.

CONCLUSIE: Niet alle probiotica ondersteunen gewichtsverlies, sommige kunnen zelfs gewichtstoename bevorderen. Het effect hangt af van de bacteriestam en van elk individu en zijn levensstijl.

Probiotica leveren een waardevolle bijdrage

Probiotica bieden een hele reeks voordelen voor onze gezondheid. Hun effect op ons gewicht is echter niet duidelijk en lijkt af te hangen van de specifieke bacteriestam. Er zijn aanwijzingen dat Lactobacilli gasseri zwaarlijvige mensen kan helpen gewicht te verliezen en buikvet kan verminderen. Daarnaast kan een mengsel van verschillende probiotica de gewichtstoename beperken als onderdeel van een calorierijk dieet, maar dit mag geen vrijbrief zijn voor een ongezonde levensstijl.

Bepaalde probiotica leveren een bescheiden bijdrage aan onze gewichtsbeheersing, vooral in combinatie met een gezond en gezond dieet. Ongeacht hun bijdrage aan gewichtsverlies, zijn er een aantal redenen om probioticasupplementen te nemen.

Ze bevorderen een gezonde spijsvertering, verminderen ontstekingen, verlagen het risico op hart- en vaatziekten en gaan zelfs depressie en angststoornissen tegen.

 

Bronnen (in het Engels): 

Jijon, H., Backer, J., Diaz, H., Yeung, H., Thiel, D., McKaigney, C. et al. (2004, May). DNA from probiotic bacteria modulates murine and human epithelial and immune function. Gastroenterology, Volume 126, Issue 5, doi: 10.1053/j.gastro.2004.02.003

Derrien, M. & Veiga, P. (2017, February). Rethinking Diet to Aid Human-Microbe Symbiosis. Trends in Microbiology, Volume 25, Issue 2, doi: 10.1016/j.tim.2016.09.011

Ochoa, M., Lalles, J. P., Malbert, C. H. & Val-Laillet, D. (2014, October). Dietary sugars: their detection by the gut–brain axis and their peripheral and central effects in health and diseases. European Journal of Nutrition, 54: 1–24, doi: 10.1007/s00394-014-0776-y

Frazier, T. H., DiBaise, J. K. & McClain, C. J. (2011, September). Gut microbiota, intestinal permeability, obesity-induced inflammation, and liver injury. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition, 35(5 Suppl):14S-20S, doi: 10.1177/0148607111413772

Mansueto, P., Seidita, A., D’Alcamo, A. & Carroccio A. (2014). Non-celiac gluten sensitivity: literature review. Journal of the American College of Nutrition, 33(1):39-54, doi: 10.1080/07315724.2014.869996

Biedermann, L., Zeitz, J., Mwinyi, J., Sutter-Minder, E., Rehman, A., Ott, S. J. et al. (2013, March). Smoking Cessation Induces Profound Changes in the Composition of the Intestinal Microbiota in Humans. PLoS One, 8(3): e59260, doi: 10.1371/journal.pone.0059260

Clarke, S. F., Murphy, E. F., O’Sullivan, O., Lucey, A. J., Humphreys, M., Hogan, A. et al. (2014, December). Exercise and associated dietary extremes impact on gut microbial diversity. Gut, 63(12):1913-20, doi: 10.1136/gutjnl-2013-306541

Amara, A. A. & Shibl, A. (2015, April). Role of Probiotics in health improvement, infection control and disease treatment and management. Saudi Pharmaceutical Journal, Volume 23, Issue 2, doi: 10.1016/j.jsps.2013.07.001

Ogawa, A., Kobayashi, T., Sakai, F., Kadooka, Y. & Kawasaki, Y. (2015, March). Lactobacillus gasseri SBT2055 suppresses fatty acid release through enlargement of fat emulsion size in vitro and promotes fecal fat excretion in healthy Japanese subjects. Lipids in Health and Disease, 14:20, doi: 10.1186/s12944-015-0019-0

Hamad, E. M., Sato, M., Uzu, K., Yoshida, T., Higashi, S., Kawakami, H. et al. (2009, March). Milk fermented by Lactobacillus gasseri SBT2055 influences adipocyte size via inhibition of dietary fat absorption in Zucker rats. The British Journal of Nutrition, 101(5):716-24, doi: 10.1017/S0007114508043808

Park, S. & Bae, J. H. (2015, July). Probiotics for weight loss: a systematic review and meta-analysis. Nutrition Research, Volume 35, Issue 7, doi: 10.1016/j.nutres.2015.05.008

Million, M., Angelakis, E., Paul, M., Armougom, F., Leibovici, L. & Raoult, D. (2012, August). Comparative meta-analysis of the effect of Lactobacillus species on weight gain in humans and animals. Microbial Pathogenesis, Volume 53, Issue 2, doi: 10.1016/j.micpath.2012.05.007

Osterberg, K. L., Boutagy, N. E., McMillan, R. P., Stevens, J. R., Frisard, M. I.,  Kavanaugh, J. W. et al. (2015, December). Probiotic supplementation attenuates increases in body mass and fat mass during high-fat diet in healthy young adults. Obesity, 23(12):2364-70, doi: 10.1002/oby.21230

Omar, J. M., Chan, Y. M., Jones, M. L., Prakash, S., Jones, P. J. (2013, January). Lactobacillus fermentum and Lactobacillus amylovorus as probiotics alter body adiposity and gut microflora in healthy persons. Journal of Functional Foods, Volume 5, Issue, 1, doi: 10.1016/j.jff.2012.09.001

Sanchez, M., Darimont, C., Drapeau, V., Emady-Azar, S., Lepage, M., Rezzonico, E. et al. (2014, April). Effect of Lactobacillus rhamnosus CGMCC1.3724 supplementation on weight loss and maintenance in obese men and women. The British Journal of Nutrition, 111(8):1507-19, doi: 10.1017/S0007114513003875

Yadav, H., Lee, J. Hl, Lloyd, J., Walter, P. & Rane, S. G. (2013, August). Beneficial metabolic effects of a probiotic via butyrate-induced GLP-1 hormone secretion. The Journal of Biological Chemistry, 288(35):25088-97, doi: 10.1074/jbc.M113.452516

Mackowiak, P. A. (2013, November). Recycling Metchnikoff: Probiotics, the Intestinal Microbiome and the Quest for Long Life. Frontiers in Public Health, 1: 52, doi: 10.3389/fpubh.2013.00052

Furness, J. B., Kunze, W. A. & Clerc, N. (1999, November). Nutrient tasting and signaling mechanisms in the gut. II. The intestine as a sensory organ: neural, endocrine, and immune responses. The American Journal of Physiology, 277(5):G922-8, doi: 10.1152/ajpgi.1999.277.5.G922

Hunter, P. (2012, November). The inflammation theory of disease. EMBO Reports, 13(11): 968–970, doi: 10.1038/embor.2012.142

Liang, X., Bushman, F. D. & FitzGerald, G. A. (2015, August). Rhythmicity of the intestinal microbiota is regulated by gender and the host circadian clock. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 112(33):10479-84, doi: 10.1073/pnas.1501305112

Thaiss, C. A., Zeevi, D., Levy, M., Zilbermann-Schapira, G., Suez, J., Tengeler, A. C., Abramson, L. (2014, October). Transkingdom control of microbiota diurnal oscillations promotes metabolic homeostasis. Cell, 159(3):514-29, doi: 10.1016/j.cell.2014.09.048

De Vendomois, J. S., Cellier, D., Velot, C., Clair, E., Mesnage, R. & Seralini, G. E. (2010, October). Debate on GMOs Health Risks after Statistical Findings in Regulatory Tests. International Journal of Biological Sciences, 6(6): 590–598

Miyoshi, M., Ogawa, A., Higurashi, S. & Kadooka, Y. (2014). Anti-obesity effect of Lactobacillus gasseri SBT2055 accompanied by inhibition of pro-inflammatory gene expression in the visceral adipose tissue in diet-induced obese mice. European Journal of Nutrition, 53(2):599-606, doi: 10.1007/s00394-013-0568-9

Sato, M., Uzu, K., Yoshida, T., Hamad, E. M., Kawakami, H., Matsuyama, H. et al. (2008, May). Effects of milk fermented by Lactobacillus gasseri SBT2055 on adipocyte size in rats. The British Journal of Nutrition, 99(5):1013-7, doi: 10.1017/S0007114507839006

Kadooka, Y., Ogawa, A., Ikuyama, K. & Sato, M . (2011, September). The probiotic Lactobacillus gasseri SBT2055 inhibits enlargement of visceral adipocytes and upregulation of serum soluble adhesion molecule (sICAM-1) in rats. International Dairy Journal, Volume 21, Issue 9, doi: 10.1016/j.idairyj.2011.02.001

Ogawa, A., Kobayashi, T., Sakai, F., Kadooka, Y. & Kawasaki, Y. (2015, March). Lactobacillus gasseri SBT2055 suppresses fatty acid release through enlargement of fat emulsion size in vitro and promotes fecal fat excretion in healthy Japanese subjects. Lipids in Health and Disease, 14:20, doi: 10.1186/s12944-015-0019-0

Kadooka, Y., Sato, M., Imaizumi, K., Ogawa, A., Ikuyama, K., Akay, Y. et al. (2010, Juni). Regulation of abdominal adiposity by probiotics (Lactobacillus gasseri SBT2055) in adults with obese tendencies in a randomized controlled trial. European Journal of Clinical Nutrition, 64(6):636-43, doi: 10.1038/ejcn.2010.19

Konturek, P. C., Brzozowski, T. & Konturek, S. J. (2011, April). Gut clock: implication of circadian rhythms in the gastrointestinal tract. Journal of Physiology and Pharmacology: an Official Journal of the Polish Physiological Society, 62(2):139-50

Jumpertz, R., Le D. S., Turnbaugh, P. J., Trinidad, C., Bogardus, C., Gordon J. I. & Krakoff, J. (2011, July). Energy-balance studies reveal associations between gut microbes, caloric load, and nutrient absorption in humans. The American Journal of Clinical Nutrition, 94(1):58-65, doi: 10.3945/ajcn.110.010132

Aronsson, L., Huang, Y., Parini, P., Korach-Andre, M., Hakansson, J., Gustafsson, J. A. et al. (2010, September). Decreased fat storage by Lactobacillus paracasei is associated with increased levels of angiopoietin-like 4 protein (ANGPTL4). PLoS One, 5(9). pii: e13087, doi: 10.1371/journal.pone.0013087